MDV

In het voorliggende raadscommissievoorstel wordt elke fractie gevraagd, met inachtneming van de uitkomsten van het onderzoek, een voorkeur uit te spreken voor één van de voorgelegde varianten.

De fractie van de ChristenUnie zal dit doen, maar aangezien het onderzoeksrapport onderdeel uitmaakt van de besprekingen, zullen we deze ook meenemen in onze overwegingen.

MDV wij hebben in aanloop van de enquete kritische vragen gesteld over de opzet van dit onderzoek vooral als het gaat om het hoofddoel van dit onderzoek, namelijk of er draagvlak is in Ommen voor de zondagopenstelling. Wij hebben daarbij aangegeven dat onderzoek naar draagvlak bij de inwoners en de winkeliers het allerbelangste is. Bezoekers hadden wat ons betreft niet meegenomen hoeven worden. Het feit dat op het laatste moment ook een klein aantal ondernemers uit de horeca en toeristische sector zijn meegenomen heeft voor ons minder waarde, omdat zij slechts een kleine groep vertegenwoordigen en bovendien een belang hebben.

Zowel op 19 november bij behandeling in de commissie als op 17 december in de rondvraag hebben wij aangegeven dat we de belangrijkste vraag missen namelijk ‘bent u wel of niet voor de koopzondag in Ommen’. Die vraag is niet opgenomen in de vragenlijsten en dat betreuren wij ten zeerste.

En dat gegeven leidt direct al tot verwarring. In de openingsvraag hoe vaak men gemiddeld op zondag winkelt of boodschappen doet, antwoord 58% dat men 1 keer per jaar of vaker dit wel eens doet. Met deze uitslag MDV kunnen we niets. Het is verleidelijk, en de media doen dat ook, om te zeggen dat 58% van de inwoners voor de koopzondag in Ommen is. Echter die conclusie mag je niet trekken. Je kunt de Ommenaren ook vragen hoe vaak ze per jaar naar de dierentuin gaan en als dan 58% aangeeft dat ze daar wel één keer of vaker komen in het jaar, dan zal de conclusie ook niet zijn dat de inwoners van Ommen een dierentuin willen hebben.

Wat we vervolgens ook zien is dat 49% van de Ommenaren die dan wel eens winkelt of boodschappen doet op de zondag, dat in Zwolle doet. De kans is groot deze deze inwoners helemaal niet zitten te wachten op een koopzondag in Ommen, omdat ze er heel doelbewust voor kiezen om in Zwolle te gaan winkelen. We zullen het nooit weten, want die vraag is niet gesteld.

We hebben nog een voorbeeld waartoe dat kan leiden als je die vraag niet rechtstreeks stelt. In de laatste conclusie in het raadsvoorstel staat dat een kwart van de inwoners  vind dat de koopzondag moet worden afgeschaft. Dit antwoord komt uit een vraag hoe tevreden inwoners zijn over het huidige aantal zondagen. Echter, verderop in hoofdstuk 3 wordt de  inwoner gevraagd hoe vaak hij graag de winkels open ziet op zondag en daar geeft 36% aan dit nooit te willen.  Wat is hier nu de waarheid? Dit hadden we allemaal kunnen voorkomen als er gewoon begonnen was met de hamvraag. Deze verwarring maakt het gehele rapport een stuk minder geloofwaardig.

De conclusies in het raadscommissie stuk over de evaluatie van de proefperiode hebben ons zeer verbaasd en we hebben er ons ook aan geirriteerd. We lezen vier conclusies waarvan er drie afkomstig zijn van de horeca/toerisme ondernemers. Deze groep is zijdelings meegenomen in het onderzoek en krijgt hier de meest prominente plaats, alsof de rest er even niet toe doet. Het gaat hier om de mening van 5 horeca ondernemers en 5 ondernemers uit de toeristische sector. Ondernemers met een belang. Hun mening zou van ondergeschikt belang moeten zijn, omdat we in de evaluatie van de proefperiode vooral op zoek zijn naar draagvlak onder inwoners en winkeliers.

En als we dat ook daadwerkelijk doen, MDV, dan komen wij tot heel andere conclusies:

1. 54% van de inwoners, dus meer dan de helft van de Ommenaren, heeft geen enkele koopzondag bezocht. Tellen we daarbij de nieuwsgierige 1^e keer bezoekers dan gaat het zelfs om 65% van de Ommenaren die niet structureel deze koopzondagen bezocht heeft.
2. Wij vonden het schokkend om te lezen dat driekwart van de inwoners geen enkele overige winkel heeft bezocht. Mensen gaan dus op de koopzondag massaal naar de supermarkt om boodschappen te doen en slaan overige winkels over. Bij de bezoekers is dat zelfs bijna 90% die alleen in supermarkten komen. Ik hoop dat de kleinere ondernemers dit goed gehoord hebben, want het was nu hartje zomer en de gemeente heeft deze koopzondag zwaar gesubsidieerd met gemeenschapsgeld en ook de HVO heeft flink in de buidel getast om er alles aan te doen dit een tot een succes te krijgen. Met dit dan als resultaat. Wat als die prikkels er de volgende keer niet zijn?
3. 51% van de winkeliers heeft niet mee gedaan. Nog eens 8% is afgehaakt na 1 of 2 zondagen.
4. 21% van de winkeliers die meededen deden dit uit noodzaak, omdat men bang is omzet te missen.
5. 8% van de winkeliers die meededen waren overwegend negatief
6. 29% van de winkeliers die meededen geven aan dat de zondagsopening een negatief effect heeft op de beleving van hun zondag.

MDV dit zijn toch percentages waar je stil van wordt, over draagvlak gesproken.

In het onderzoek worden de winkeliers die meededen ook gevraagd naar het effect op de omzet. 79% geeft aan dat de omzet  gestegen is. Ten opzichte van wat vroegen wij ons af. Maar dat meldt het rapport niet. Als het simpel als additionele omzet wordt gezien t.o.v de normale week dan had de volgende vraag moeten zijn of er ook negatieve effecten zijn geweest op de andere dagen. Die vraag is niet gesteld. En toch geeft het rapport daarop wel antwoord, want 16% van de winkeliers die niet meededen zagen inderdaad hun omzet dalen in die weken. We zien dus geen omzetstijgingen, maar omzetspreiding. Ommen staat daar niet alleen in. Op blz 7 van het rapport wordt ook bevestigd dat in veel gemeenten de omzet op de andere dagen afneemt, vooral op de koopavond. Ook andere onderzoeken die wij gelezen hebben bevestigen dat. De consument heeft niet ineens 15% meer te besteden. Overigens wil ik opmerken dat uit deze onderzoeken ook blijkt dat vooral supermarkten hun omzet zien stijgen ten koste van de kleine winkeliers. Wat we dus gaan zien is dat kleine ondernemers veel meer uren gaan draaien, maar hun omzet in zijn totaliteit zullen zien dalen.

En dan hebben we het alleen nog maar over omzet. En een ieder weet van omzet wordt niemand rijk. Het gaat er uiteindelijk om wat je na aftrek van alle kosten onder aan de streep overhoudt. Dit is niet onderzocht.  En als we dan in het onderzoek lezen dat vele inwoners en bezoekers de overige winkels links laten liggen, dan weten wij allemaal wie er echt lachende derde zullen zijn als wij zouden besluiten over te gaan op koopzondagen.

MDV, alle succesverhalen ten spijt, over de zogenaamde drukte in Ommen, de leeggekochte schappen in de supermarkten en het enthousiasme van enkele horeca ondernemers die breed uitgemeten worden in dit raadsvoorstel. Ons beeld is een hele andere en we halen het allemaal uit hetzelfde rapport.  Je moet het echter wel willen durven lezen.

MDV ik kom tot een afronding. De fractie van de ChristenUnie is onaangenaam verrast door het doelgerichte raadscommissievoorstel wat bij dit onderzoeksrapport wordt gepresenteerd. Wie het rapport goed durft te lezen trekt hele andere conclusies.  Nog nooit heeft een onderwerp de samenleving zo gepolariseerd als dit onderwerp, ook onder de winkeliers ja zelfs tot in de raadszaal toe waar wethouders moesten ingrijpen om een definitieve breuk in de coalitie ternauwernood te voorkomen.  Het onderzoeksrapport bevestigd nog eens die tweedeling. Dat maakt ook dat we voorzichtig moeten zijn met het nemen van gevoelige onomkeerbare beslissingen. Ik grijp hier ook even terug naar de vraag van onze fractievoorzitter op 19 november vorig jaar waar hij vroeg naar criteria. Wanneer kun je spreken over een verantwoordelijk draagvlak onder inwoners en winkeliers voor een koopzondag. Dat criterium hebben wij niet gezien.

Ik ken een hoogleraar die zeer onlangs Ommen heeft gekarakteriseerd als een in de roots christelijk georienteerde samenleving waar veel ruimte is voor oog voor elkaar, rentmeesterschap en noaberschap. Hij geeft een heel duidelijk advies. Blijf je onderscheiden in wat je hebt, wees er zuinig op en verkwansel het niet. Dat maakt je uniek en daarvoor wordt je gewaardeerd.

Onze wens MDV is dat de winkeliers elkaar weer eens gaan opzoeken om te kijken of men gezamenlijk binnen de huidige bestaande winkeltijdenwet tot een optimalisatie van de openingstijden kan komen. En ja misschien moet de vrijdagavond er wel aan geloven en wie weet komt men tot de conclusie dat men op de zaterdag langer open moet blijven om de wisselende toerist van dienst te zijn, maar de nadruk moet liggen op samenwerking, want werkelijk niemand zit te wachten op nog meer versnippering en dat zal absoluut gebeuren als we overgaan op koopzondagen.

De fractie van de ChristenUnie kiest op basis van religieuze overwegen, maar ook op basis van sociaal-economische overwegen in de volste overtuiging voor optie 1, geen koopzondagen in Ommen.

Tot zover onze bijdrage.